Միքայել Նալբանդյան
Երկրագործությունը որպես ուղիղ ճանապարհ
Կենդանության նվիրված այս փոքրիկ գործի ճակատը կենդանի մարդերի անունով ցանկացա պսակել, և այս խորհրդով ձեզ ընծայեցի։
Մեր ազգի անցածը տխուր է, այն օրերի պատմական հիշատակարաններից արտասուք է հոսում։ Մեր ազգի ներկան թշվառ է, ստրկությունը և աղքատությունը բարձրաձայն խոսում են այստեղ։ Եթե հույս ունինք ապագայի վերա, նորա երևեցուցիչը դուք եք, ձեզանից կախվում է ազգի ապագան և ձեր վերա է միակ հույսը։ Ի՛նչ չափով պիտի արդարացնեք այդ հույսը, դորա վկան և չափողը պիտի լինի ձեր գործը։
Մի՛ մոռնաք, որ ձեր ապագան պիտի դատաստան կատարե ձեր գերեզմանի վերա, ինչպես դուք դատում եք այսօր ձեր նախահարց ոսկերքը։ Բայց, այն օրերից բռնած որչափ հառաջ, այնքան ծանր պիտի լինի այդ դատաստանը. աշխատեցե՛ք պայծառ հիշատակներ կտակել ձեր ժառանգներին։
Կանխակալ կարծիքները, որպեսզի ավելի չասենք, պիտի պատերազմին ձեզ հետ. այս բնական է, բայց առիթ կա և նոցանից օգուտ քաղելու, ուժը չէ կարելի զգալ, եթե չկա դիմադրություն, և մրցանակը, դժվարության չափով հարգ ունի:
Թողե՛ք մեռելներին թաղել յուրյանց մեռելները. նոցա արևը մտած է, իսկ դուք կենդանի եք, և ապագայի արշալույսը ձեր գլխի վերա է բացվում։ Ձեր սակավաթիվ լինելը, համեմատելով պետքերի շատության, թո՛ղ չվհատեցնե ձեզ. այն մարդը, որ զգում է յուր անձր կենդանի, պիտի հարի ձեզ, որովհետև կյանքի հոսանքր միայն մի ընթացք ունի — դեպի հառաջ։
Հառա՜ջ… Այնտեղ միայն կարող ենք հանդիպել մեր ազգի կենսանորոգ և որոտընդոստ հարության…
Կենդանություն։