Մի մեծ ակտիվացած լսարան սպասում է Նիկոլին, սա վտանգավոր է…

1in.am. Սիրանույշ Պապյանի հարցազրույցը

[youtube https://www.youtube.com/watch?v=eXW_3aNshFY?rel=0]

Սիրանուշ Պապյան — Պարոն Բլեյան, եթե ամփոփենք այս մեկ ամսվա արդյունքները, հետաքրքիր է՝ ի՞նչ էր տեղի ունեցածը, ինչո՞ւ նախկինում եղան այդքան փորձեր, չստացվեց և հենց հիմա ստացվեց: Այ Ձեր գնահատականը, և Դուք Նիկոլ Փաշինյանի հետ երկար ճանապարհ եք անցել ու թերևս ամենալավն եք նրան ճանաչում: Ինչպե՞ս հաջողեց:

Աշոտ Բլեյան — Տերյանն ասում է. «Մեզ չի հասկանա օտարերկրացին», չէ՞, մենք մեզանից օտարվել էինք, էդպես ասենք, իրարից էինք օտարվել և արդեն իրար էլ չէինք հասկանում, իրոք էդ բանը կար: Ամենաուշադիրը կամ ամենագնահատողը, ամենակողմնորոշվողը, ամենալավ ճանաչողը դա կարող ա լրագրողի իր երկար տարիների փորձն էր, որ պետք էր նկատել, ճանաչել, ուսումնասիրել էդ շրջանը, հա՞, Նիկոլն էր իր բոլոր տվյալներով, արդեն քաղաքական փորձով, էն ճիշտ ժամանակում, ճիշտ տեղում և, որ ամենակարևորն է՝ համապատասխան մեթոդով, գործիքներով, գործիքակազմով, ամբողջը, բոլորը  միասին, բոլորը պետք ա թվարկել ու թվարկել:

Սիրանուշ Պապյան — Ասում եք՝ ճիշտ ժամանակն էր, բայց շատերը նշում էին, որ նույնիսկ  այս պահը  բաց էր թողնված, 15-ին էր ճիշտ ժամանակահատվածը, որ հիմա գրեթե ամեն ինչ ավարտված է, իշխանությունը իր գծած սցենարով գնում է և մեկ էլ հանկարծ՝ այսպիսի շրջադարձ:

Աշոտ Բլեյան — Ով որ ասում էր՝ էդպես չարեց, կամ էդպես արեց ու սխալվեց: Նիկոլը այլ հայացք ուներ էդ ամեն ինչին և տեսա՞ք՝ ստացվեց:

Սիրանուշ Պապյան — Ի՞նչ ստացվեց, պարոն Բլեյան:

Մենք ապրում էինք կամ հասարակությունը ապրում էր մի փակ տարածքով, անհեռանկար տարածքով, ինքը… ես անգամ դժվար եմ պատկերացնում՝ ո՞նց էր պատկերացնում իրա հետոն, ի՞նչ ա լիենլու հետո,  էդ անարժանապատիվ, անհեռանկար, էդ կապարե ներկայով գոյությունը, էդ կյանքը: Եվ էդտեղից բխող բոլոր բաները, էդ թևաթափ…չեմ էլ ուզում էդ բառամթերքը նորից օգտագործեմ: Հիմա բացվեցին վարագույրները, հիմա բացվեց հեռանկար, մարդիկ քայլեցին, քայլելու հավես եկավ, կենդանի, մոբիլ վիճակ եկավ, մարդիկ սկսեցին իրար տեսնել, Հայաստանը ավելի մեծ դարձավ իրենց համար, ավելի հետաքրքիր դարձավ ապրելը, գործելը: Այսինքն՝ մարդիկ ունեցան նոր հնարավորություն, հավաքական հնարավորություն, էս ուրիշ բան ա, թե էդ հնարավորությունը ինչպես կօգտագործվի, ինչպես կօգտագործենք, այ գուցե էստեղ ա խոսակցությունը, էս մատուցված, վերևից ընկած, ոնց կուզեք՝ իհարկե բարձր, շատ բարձր գնահատելով Նիկոլի արածը, մանավանդ ասված  ա արդեն …., որովհետև հո չավարտվեց, որ ասես ավարտված ա, դե գնա, լավ կլիներ, որ էդպես լիներ, դե դու արեցիր, հիմա ես եմ անում:

Սիրանուշ Պապյան — Հիմա ավելի՞ բարդ փուլ ենք սկսում, պարոն Բլեյան:

Աշոտ Բլեյան — Այո, որ դիմում էր «Քայլ արա», հիմա ուզում եմ հարցնել՝ մենք ամեն մեկս էդ քայլի մե՞ջ ենք, թե՞ էլի էդ սպասողական բանի մեջ ենք, այսինքն՝ հիմա  մի մե~ծ  ակտիվացած լսարան սպասում է Նիկոլին, մի դերասանի, էդպես ասենք, թատրոն ա՝ գործչի, ինքն արենայում, ու էդ շատ վտանգավոր կլինի։ Շատ բան ա  կախված լինում Նիկոլից։ Մենք էսպիսի շրջան ունեցել ենք, ասենք 1988-1990 թվականներին շատ բան կախված էր Լևոն Տեր-Պետրոսյանից։ Զուգահեռները միշտ չէ, որ տեղին են, բայց  էս կախվածության առումով, որ հասարակությունը ակտիվացված ա, որ հարյուր հազար ա, որքան էլ, որ զուգահեռները միշտ չէ, որ տեղին են, բայց բոլոր դեպքերում, քանի որ մեր ոչ հեռավոր պատմությանն ա վերաբերում՝ ընդամենը 30 տարի, և մարդիկ կան, ինչպես  Տեր Պետրոսյանն  էր էդ տարիքում՝ ընդունակ, հետաքրքիր, հաճախ անսպասելի և այլն: Էն ժամանակ էլ շատ բան իրենից էր կախված, և  գուցե դա պասիվացնում էր մարդկանց, էդ անսխալականությունը, թող էլի անսխալական  լինի գործչի մեջ,  բայց խնդիրը՝ որպես հասարակություն, որովհետև հանդես ենք գալիս որպես հավաքանի արդեն, և էս հավաքական ստեղծագործություն ա, որ մենք պիտի անենք և հետաքրքիր ա՝ օրվա ընթացքում  հաշվես ամեն մեկի «քայլը», սպասե՞լն է էդ քայլը,:Նիկոլը հազիվ թե դա նկատի ուներ  «Քայլ» ասելով:

Սիրանուշ Պապյան— Դուք նշում եք էդ հավաքականությունը, ի վերջո  տեղի՞ է ունեցել մտքի հեղափոխություն: Այն, ինչ դուք բազմիցս ասում էիք և շատերն էին ասում, որ նախ պիտի էդ գիտակցումը գա, յուրաքանչյուրիս մոտ պետք տեղի ունենա մտքի հեղափոխություն, որ հետո տեսնենք իրական փոփոխություններ  երկրում կամ հեղափոխված իշխանություն, հիմա վտանգ չկա, որ  մտքում ի վերջո այդ հեղափոխությունը այդպես էլ տեղի չի ունեցել, մանավանդ, որ նշում եք այն վտանգի մասին, որ կարծես կա սպասողական վիճակ, որ ամեն ինչ կախված է այդ մի հոգուց:

Աշոտ Բլեյան — Գիտեք, մարդը ցույց տվեց, որ էս վիճակը իրեն չի գոհացնում, ինքը գոհ չէ: Չէր կարող երկու, երեք շաբաթ իր տոկունությունը ցուցաբերել: Էդ սոսկ դժգոհություն չէր, էդ ավելին էր, որովհետև էդ խոնարհություն էր, էդ հնազանդություն էր, էդ միասին հանդես գալ էր, էդ կարգապահություն էր, ինչը հաճախ պակասում ա միասին աշխատանք կատարելիս: Մարդկանց առանձին խմբեր ստեղծականություն դրսևորեցին, անգամ փողոցներ փակելիս էդ նախաձեռնողականությունն էր, լիքը բաներ, որոնք հենց էնպես չեն լինում: Երկրորդ բանը կա, որ մարդիկ ցույց տվեցին, որ ունեն չիրացված ներուժ, տեսաք, հա՞, քսան օր ինչ եռանդ ա, ինչ բան ա՝ «Ասա՝ ի՞նչ անենք», առանց քնել ի՞նչ անենք, առանց գիշեր- ցերեկ ի՞նչ անենք, առանց վառել ի՞նչ անենք, առանց կոտրել ի՞նչ անենք….բաց ձեռքերով, էդ շատ կարևոր ա:  Ուրեմն փոփոխություն կա անպայման, էղել ա էդ, որովվհետև միայն գործի մեջ կա: էստեղ միայն վտանգավորը որն ա, որ ես շատ եմ օգտագործում Հեմինգուեյից փոխառածը. «Երբեք չշփոթես շարժումը գործողության հետ»: Ո՞նց անել, որ էս շարժումը, մարդկանց տեղաշարժը մեծ թվով հետաքրքիր հանկարծ շարժումը չմնա, այլ դառնա գործողություն, որո՞նք են: Ես որ ասում եմ հավաքական, էդ նկատի ունեմ, դա ամենադժվար բանն ա: Մտածել,  որ Նիկոլի մոտ կստացվի, բայց սա էլ պահանջում ա իր մեթոդը: Էստեղ մենակ փակելը չի, հավաքվելը չի, դիմանալը չի, չվախենալը չի և էլի բաներ: Էստեղ միասին աշխատելու մշակույթն ա, կարողությունն ա: Երբ  դու ժողովրդի հետևում չես, ես նկատի ունեմ էդ փսփսոցը, ժողովրդի առաջում ես, կարողանում ես էս մեծ զանգվածը տրոհել խմբերի, կարողանում ես քննարկումների ռեժիմ ստեղծել, որոնց մեջ առաջանում են էդ լիդերները, խմբերը, որոնք իրենց վրա կարող են վերցնել պատասխանատվություն աշխատանքի, բնագավառի, քաղաքի, շրջանի, կարող են առաջանալ պատգամավորության թեկնածու, վերջը պետք ա պատրաստ լինես  նաև արտահերթ ընտրությունների, իսկ էդ պատրաստությունը ամեն օր ա, Հայաստանով մեկ ա, էդ վիճա՞կն ա…, թե  սպասում են Երևանի  ամսի 8-ին, ընդհանրապես ասմի 8-ին սպասելը լավ բան չի, որովհետև ցանկացած՝ ընդունենք ամենավատ, էդ հորինած, մոգոնած սցենարը՝ Նիկոլը չընտրվեց, շատ լավ, ուրեմն գնացինք արտահերթ խորհրդարանական ընտրությունների: Ի վերջո կառավարման ամենաբարձր բանը, երբ դու կանխատեսում ես, կարողանում ես կանխատեսել նաև էն: Ինչ որ քո սրտով չի, էն, ինչ որ վատ ա, լավը չի, բայց միևնույն ա, դա հնարավոր ա, հատկապես էս դեպքում, որ վատի, լավի մասին չի խոսքը, դա հնարավոր ա, դա օրակարգում ա: Ուրեմն դու պետք ա պատրաստ լինես: Մտածել, որ միայն խորհրդարանական, քաղաքական ուժերը, կուսակցական խմբակցությունները, հատկապես, որ մի մեծ խմբակցություն՝ Հանրապետական կուսակցությունը, այլ ռեժիմում ա աշխատում, ուրիշ Հայաստանում ա, ուրեմն դա իր ուժերից մեծ աշխատանք ա, հիմա ինչպե՞ս անել, որ էդ հասարակությունը, էդ երկու հարյուր հազարանոց հասարակությունը  կարողանա մասնակցի էս պրոցեսներին….բարդ հարց ա, համաձայն եք, չէ՞, որ ամենակարևոր հարցն ա:

Սիրանուշ Պապյան — Ըստ էության հիմա ավելի՞ բարդ փուլ է շարժումը գործողության վերածելու, պարոն Բլեյան:

Աշոտ Բլեյան — Այո, այո շարժումը գործողության վերածելու, ընդ որում՝ անընդհատ, ամեն օր, ընդ որում էդտեղ ա, որ հավեսը պիտի գա, էդտեղ ա քո ընդունակությունը, գիտե՞ք մտքի մեջ ա ձևավորվում, որովհետև էդտեղ կերևա՝ կարո՞ղ ես, թե՞ չես կարող, աշխատանքի մեջ աշխատանքն ա, որ հավաքում ա: Հիմա ո՞ր աշխատանքն ա, որ մեզ հավաքելու ա, նոր կազմակերպում ա տալու: Էս պայմաններում Նիկոլը կունենա մեծ հնարավորություն, նոր ընդունակությունները դրսևորի, որ անպայման ինքը ունի, բայց միևնույն ա, հակառակ դեպքում պատկերացնո՞ւմ եք իր վիճակը, մենք կարող ա էս  երկու հարյուր հազարանոց լսարանով կարող ենք հոգս դառնալ մեր ընկերոջ, մարդու, ով գուցե ամենակարևորն ա մեզ համար, ամենաթանկն ա մեզ համար, և յուրաքանչյուրս պատրաստ ենք հատուցելու էդ պարտքերը հեշտացնելու, թեթևացնելու գործը, մի կողմից կարող ա էդ հարազատությունը, մյուս կողմից՝ միևնույն ա՝ կազմակերպման խնդիր ա:

Սիրանուշ Պապյան — Բազմիցս հնչեց, Նիկոլ Փաշինյանը ինքն էլ հնչեցնում է սիրո և համերաշխության մասին, որ տեղի ունեցածը հենց այդպիսին էր: Ես ուզում եմ իմանալ Ձեր կարծիքը, որքանո՞վ  էր դա սիրո և համերաշխության շարժում և հաշվի առնելով հատկապես վերջին օրերին՝  ատելության դրսևորումներ չե՞ք տեսել:

Աշոտ Բլեյան — Ոնց կարող ա չլինի, հատկապես համացանցում, որ ընդունված ա, անպատասխանատու, ի վերջո գրել: Ես միշտ ասում եմ, ֆիզիկական միջավայրում մենք ավելի զուսպ ենք, որովհետև վիրավորելը համարվում է լուրջ հետևանքներով հղի, իսկ ահա առցանց կարելի ա ամեն ինչ ասել, կարելի ա ստորացնել մարդուն, կարելի ա հայհոյել անգամ՝ առանց նայելու՝ տղամա՞րդ ա, թե՞ կին ա, ընդորում նրան, ում ուղղված ա հայհոյանքը, և նա, ով հայհոյում ա: Էս մի տեսակ թույլատրված մի բան էր, էս նաև անզորություն ա, բայց էս մեր նոր համակեցության մեջ, իհարկե, սա անտեղի ա, յուրաքանչյուր դեպքում արժեր, որ նայել՝ ո՞վ ա էդ մարդը, որ չի ենթարկվում էդ համակեցության կանոններին: Մենք ավելի խիստ լինենք մեր պահանջների մեջ, չշարունակես անգամ խոսակցությունը, անգամ եթե դա քեզ չի վերաբերում, էդ շրջանը իրոք պետք ա փակած լինենք, բայց մյուս կողմից էլ չափազանցնել, որ մարդիկ չեն կարող, առանձին խմբեր և փորձել ուշադրությունը հրավիրել էդտեղ: Էդ չի կարելի անել, որովհետև ինչ էլ որ լինի, ես դրանք համարում եմ փոքր թվեր, որքան էլ, որ ցավոտ է: Դա չի օրվա խնդիրը, որովհետև դրանք հաղթահարելի են և պիտի հաղթահարվեն, միևնույն ա, դրա վրա չպետք է կենտրոնանանք, պիտի կենտրոնանանք հաջորդ քայլերի, անելիքների, գործողությունների վրա, որովհետև նույն մարդը գուցե պետք ա դիրքը փոխի, այսինքն՝ պետք ա մտնի նոր հարաբերությունների մեջ, գուցե ինքը պասիվ վիճակում ա հայտնվել և էդ ձևով ա իր դժգոհությունը արտահայտում, ի վերջո դա դժգոհության, չիրացվածության արտահայտությունն ա, իրացված մարդը, կենդանի, կենսունակ մարդը չի դիմում էդ գործիքներին: Տեսեք՝ Նիկոլը ինքը էնքան գործիքներ ունի և  էնքան զբաղված ա, գործ ունի, որ իրեն պետք էլ չեն էդ գործիքները, որովհետև ինքը ունի ազդելու, ուղիղ ազդելու, դիմելու փոքրից մինչև մեծ, և անընդհատ ինքը էդ գործիքները օգտագործում ա, իսկ էստեղ պարապ մնացած  մարդիկ պետք ա իրենց լսել տան, որ տեսե՛ք, ես կամ:

Սիրանուշ Պապյան — Մոնթե Մելքոնյան դպրոցի աշակերտները փաստորեն դուրս են եկել տնօրենի դեմ, պայքարում են և ուզում են տնօրենի հրաժարականը, ծնողներն են դեմ դուրս եկել, քաղաքապետարանի արձագանքն է հետաքրքիր, որտեղ նշվեց՝ կա մտահոգվելու կարիք: Ի՞նչ է տեղի ունենում, սա սկսված գործընթացի շարունակությո՞ւնն է:

Աշոտ Բլեյան — Ես չեմ հետևել, չեմ  նայում և չեմ կարծում, որ խոսքը միայն Մոնթե Մելքոնյանին ա վերաբերում, որքան էլ, որ ինքը կարող ա առանձնահատուկ լինի և պատահական չի, որ  առանձնացել ա: Էդ կալվածքները, էդ փակ դռներով կալվածքները, դպրոցները, հաստատությունները կան և առանց Նիկոլի կանչի նրանք մինչև հիմա չէին բացվել, որովհետև նրանց դռները շարունակում են փակ մնալ  և ամեն անգամ ծնողական  համայնքը, այդ թվում՝ սովորողները, կարողանում են խնդիրը ձևակերպել և դիմել գործողությունների: Էդ շատ հետաքրքիր ա, ողջունելի ա, ոչ թե ինչ-որ խնդիր եմ ուզում լուծել նույն էդ դպոցի հետ կապված, որևէ կապ գոյություն չունի, բայց ես երևույթին եմ նայում: Ես որ ասում էի գործողություն, ինքնակազմակերպում, երբ  շարժումը դառնում ա գործողություն, հետաքրքիր ա էս արանքում: Էսօր  եղան նախաձեռնություններ՝ բակերը մաքրելու, հարևաններով իջան՝ սպասի մեր հաղթանակի համար մաքրենք մեր բակը, ես նկատի ունեմ՝ յուրաքանչյուր շենք՝ «Երևան 2800»-ով,  յուրաքանչյուր շենք՝ իր բակով, առաջնային նախաձեռնություններ, անունը դնեինք «Հրապարակ», «Մեր հրապարակը», «Մեր հարթակը», որտեղ կարելի ա հավաքվել բակի, թաղի ժողովրդով, որտեղ կարելի ա նոր համակեցություն հաստատել, էդ քո «Հրապարակը», էդպես ասենք: Կա՞ն էդպիսի նախաձեռնություններ, ա~յ ձեր գործն էլ լիներ, չհասցնել էդ նախաձեռնությունների մասին պատմել, ներկայացնել, լուսաբանել: Էդ կլիներ Նոր Հայաստանի մասին լավագույն բանը, հակառակ դեպքում,  նորից եմ կրկնում, կենտրոնացումը ՀՀԿ-ն ա, հետո էլ մի ուրիշ բան կլինի, բայց միակենտրոն բան կլինի, պետք ա, որ բազմնակենտրոն լինի, բազմաբևեռ լինի, որովհետև խնդիրները շատ են, և դա գուցե հասարակության մեջ կստեղծի այդ խմբերը արվեստագետների, մանկավարժ նորարարների, ինչով մենք ենք զբաղված հիմա, ամենատարբեր նախաձեռոնւթյունների, խմբերի, որոնք օգտվեն, և էդ նախաձեռնությունները՝ քաղաքացիական՝  էդ մեծ շարժման մեջ՝ ընդունելով և հաստատելով Նիկոլի առաջնորդությունը, որովհետև չի կարելի  կորցնել էդ ուժը, որ մենք հավաքական ուժ ենք և ցանկացած ժամանակ կարող ենք հավաքվել և ընդհանուր խնդիրներ լուծել, այսինքն՝ ես խոսում եմ քաղաքացիական հարթակից, տեղային, համայնքային հարթակից դեպի քաղաքական հարթակ, կամ համապետական հարթակ անցումը. ուղղակի սրանք պետք ա իրար հետ կապված լինեն:

Սիրանուշ Պապյան — Եթե սա տեղի չի ունենում, ուրեմն սպասումները ինչ որ կետից չարդարանա՞ն ու լինի հիասթափությո՞ւն, եթե անընդհատ մեկ հոգուց են այդ սպասումները…

Աշոտ Բլեյան — Չէ, ես ուզում  եմ բան անել, դա ինձ էլ է վերաբերում, յուրաքանչյուրիս է վերաբերում: Ամենավտանգավոր բանը  էս առումով սպասումն ա: Իմ շատ սիրելի ընկերոջ՝ Նիկոլի ուշադրությունն էլ սրան էլի եմ հրավիրում, որ էս անշարժությունը հանկարծ մեկ, երկու օրից ավել չտևի: Բնականոն կյաքին ացնելու բան կա. շատ լավ էր, որ Նիկոլը դիմեց՝ դասեր, աշխատանքներ, բաց ճանապարհներ, հաղորդակցություններ, բայց հանկարծ դա չդառնա իներցիոն մեր կյանքը: Շատ կարևոր ա, որ էդ իներցիան հաղթահարվի, հաղթահարվի էս նոր թափով, էդ ո՞նց հաղթահարվում, նոր թափ ա հաղորդվում, բազմավեկտոր գործողություն ա դառնում, չվախենալ էդ փոքր բանից, էնտեղ, որտեղ նախաձեռնություններ, ոչ թե աչքին երևալու համար, կտեսնի Նիկոլը դա, չի տեսնի, հասավ, չհասավ. ինքը հաստատ իր օրակարգն ունի, խիտ օրակարգ ա դա: Վստահ եք, չէ՞, որ իր օրակարգը խիտ ա, բայց չէ՞ որ մեր շարժումն ա, ի վերջո մեր անելիքն ա, մեր գործողություններն են և անգամ  հիմա  կարելի էր հարթակը  աշխատեր էլի, Հանրապետության Հրապարակի, կամ էդպիսի հարթակներ, որտեղ մարդիկ պատմեին հենց էդ մասին: Գիտեք՝ մենակ, էդ անընդհատ «Մենք հաղթել ենք»-ը …..չեն, այսինքն՝ էդ բաները՝   ազդակներն ասեմ, լոզունգներն ասեմ, կոչերն ասեմ, ուղերձներն ասեմ: Պատկերացրեք՝ անծանոթ, սովորական մարդը, որովհետև ինքը ունի նման պահանջ՝ հարթակ բարձրանալու, էդ բանը հաղթահարելու՝ ես ազատ մարդ եմ, ես կարող եմ էս հարթակից խոսել, պատմել, բայց պայմանով, որ ոչ թե քննադատում ենք, ոչ թե անիծում ենք, այլ սկսում ենք ներկայացնել մեր գործողությունները, Հայաստանը դառնա գործողությունների, փոփոխությունների մի արենա, շատ հետաքրքիր ա… Էսօր իմ գիրը էդ մասին ա, թե յուրաքանչյուր փոփոխություն ինչպես ա արտահայտվում. էդ խիզախությունը մեծացավ, իր թափը, իր նշանառությունը, թե մեկ-երկու օրում ընկավ մոր փորը, իր նախկին վիճակը: Ես կարծում՝ էստեղ ա ամենակարևորը, իսկ քաղաքական  առումով էլ խնդիրը էլի նույնն ա:

Սիրանուշ Պապյան — Դուք սկզբում խոսեցիք արտահերթ գործընթացների մասին, ի վերջո այս ամենը պե՞տք է տանի դրան, պարոն Բլեյան, որ մեկ անգամ Հայաստանում տեղի ունենան արդար, թափանցիկ ընտրություններ, ինչպես ասում է՝ դա պետք է լինի նպատակներից մեկը:

Աշոտ Բլեյան — Անպայման, որովհետև պետությունը ինքը քաղաքական համակարգ ա, որ զուտ ասում ենք պետականություն, դա քաղաքական համակարգ ա, իսկ քաղաքական համակարգը դա բազմակուսակցությունն ա՝ իր հավաստի ընտրություններով: Չի կարա էդ վիճակը, որ մենք արդեն ունենք ձևավորվող կամ ձևավորված քաղաքական համակարգ, չի կարող հավաստի ընտրություններով չֆիքսվել: Սա էլ մի ամբողջ աշխատանք ա, ո՞նց ես անելու էդ աշխատանքը, իհարկե վարչապետ Նիկոլով էդ աշխատանքը դառնում ա ավելի տեսանելի, ավելի հասկանալի, բայց միևնույն  ա, հատկապես էս սահմանադրությունը մեր, ինքը լիքը թակարդներ ունի, սա ստեղծված էր, մի՛ մոռացեք, միակուսակցականության համար, ամենավտանգավոր միակուսակցական բանի համար էր ստեղծված, որտեղ ոչ միայն կեսից ավելին, այլև պետք է 3/5 առանձին օրենքներով կարողանաս պառլամենտը աշխատացնել: Սա մենք պետք ա նկատի ունենանք: Դրա համար ես անգամ հումորով ասեցի, որ Նիկոլը ոչ այնքան վարչապետ ա, որքան ազգընտիր նախագահ ա դառնում, հրապարակի ընտրած նախագահ ա դառնում: Պատկերացրեք՝ ինչքան հեշտ կլիներ, երբ  էդ   լիազորություններով  մարդը գործեր հիմա, որովհետև  էդպես մոտենում են մարդուն, մյուս կողմից ինքը կաշկանդված ա էդ գոյություն ունեցող սահմանադրությամբ, մյուս կողմից՝ բոլոր կողմերից պարտադրվում, պահանջվում ա, կա նաև ներքին պահանջ՝ օրինականության շրջանակում գործել, բոլոր գործողությունները կատարել, բոլորը նոր կաշկանդումների առիթ են տալիս:!Էստեղ  նյարդերի պայքար է  նաև ստացվում, կդիմանաս՝ չես դիմանա, մյուս կողմից ես էդ հարցը հանում եմ, չդիմանալ չկա, որովհետև նոր-նոր սկսվել ա:  Ես ընդամենը ուզում եմ ասել՝ հազար մղոն ճանապարհը սկսվում ա առաջին քայլից, չինացու դիմացկունություն պետք է ունենանք, թեթևություն նաև, փոքրով, բայց քո աշխատանքը անելու, էդ շարժունակությունը պետք ա ունենանք անպայման, հակառակ դեպքում պատկերացրու սա Երևանում, իսկ գյուղերում, Հայաստանի մարզերում երևանակենտրոն լինի, նստեն սպասեն, թե Նիկոլը երբ ա իրենց կանչում, իսկ հլը նայի՝ ի~նչ գյոզալ եղանակ ա, ի~նչ աշխատանք կա անելու: Ես նկատի ունեմ՝  ներգյուղական, միջգյուղական խնդիրներ կան, հնարավոր ա՝ չէ հանդիպել, էդ խնդիրները լուծել, փորձել անգամ, ոչ թե  իշխանություն չկա, այլ որ դու ես իշխանությունը, քեզ փոխանցված ա, հիմա դու քո իշխանությունը իրացնում ես,  գլխավոր խնդիրը….Ես կարող եմ հարցնել՝ ինչպե՞ս ես դու քաղաքացի, արժանապատիվ քաղաքացի քո իշխանությունը իրացնում, ավելի լա՞վ, քան երեկ, մյուս կողմից՝ թեթևություն, տրամադրություն եկավ, ճնշող մի բան կար, չկա, ուրախ ենք…Բայց էս բոլորը մի նոր միջավայր ա, հիմա եթե էս նոր միջավայրում դու պիտի հանդես չգաս նոր թափով, չի հասկացվում, բայց էս գյոզալ միջավայրը, էս օրերը, էս ժամանակը ինչի՞ համար են: Էս գործողության մասին ա խոսքը, ճանապարհը ճշտված ա՝ ինքնակազմակերպեք, չէ՞: Հիմա ո՞ւմ ա ուղղված…կոնկրետ մարդուն, չէ՞, ամեն մարդ ընդունե՞ց ինքնակազմակերպումը: Էս կապը ասենք Նիկոլի հետ պետք ա վերածվի ներքին կապի, անգամ չգիտես՝ գրում ես, ո՞նց պիտի լսվի, հասնի Նիկոլին, այսինքն՝ էս հասարակությունը բոլոր շերտերով պետք ա պատրաստ լինի նոր հաղորդակցության, բայց էստեղ ամենակարևորը գործողությունն ա, գործողությունը կանցնի էդ ճանապարհը, գործողությունը ուժ ա, և դա կերևա: Պատկերացրեք, որ 200 կմ ճանապարհը Նիկոլը էդ ընկերների խմբի հետ չէր անցնում, անցնում էր մի մասը, կեսը, կանգնում էր ճանապարհին… Այսինքն՝ դու պիտի անցնես քո ճանապարհը, էստեղ խնդիրը էդ ա՝ Նիկոլը անցավ, անցնում ա էդ ճանապարհը, բայց կարող ա դա արդեն քիչ ա, որովհետև եկել ա ժամանակը, որ էդ երկու հարյուր հազարից, ես պայմանական թիվ եմ ասում, յուրաքանչյուրը պետք ա անցնի էդ ճանապարհը, ընդ որում պետք ա անցնի իր ոտքերով, էդ իր քայլը պետք ա լինի, իր հեծանվով պետք ա անցնի, ես նկատի ունեմ, որ իր ուժանյութը պետք ա օգտագործի և  հենվի, օգտագործի իր ձեռքի տակ եղած միջոցները: Հակառակ դեպքում էդ պահանջվող հայացքը ո՞ւմ պետք ա ուղղված լինի, էլի դա կբերի սպասումի, իսկ ամեն մեկը, որ նայի, իր ձեռքի տակ կան ռեսուրսներ, դրանք հենց իրենն են, ամենաթանկն են՝ իր կենսափորձն ա, իր միտքն ա, իր կապերն են, իր ընկերների շրջապատն ա, իր վրիպումներն են և պետք ա սկսել հենց դրանից՝ վերականգնելով էդ կտրված հաղորդակցությունը և այլն: Էնպես որ ամեն մարդ ուշադիր նայի, կտեսնի, որ լիքը-լիքը բան կա անելու և ամենալավ շրջանն ա, եթե առաջ կար վախ դրա համար, չէ՞, հիմա չկա, գործե՛ք, ասե՛ք, ի՞նչ ա եղել: Պատկերացրեք՝ էդ հավաքները կդառնային սպասված, ես ամենաշատը ինձ լավ եմ զգում, երբ անծանոթ մարդ եմ տեսնում, երբ  անծանոթ մարդը բեմ ա բարձրանում ու խելացի, հետաքրքիր գործողություն ա առաջարկում, առավել ևս, ես ասում եմ՝ ըհն՝  Հայաստանը մեծացավ, իսկ երբ անծանոթ մարդը խոսում ա երեկվա կամ այսօրվա սկսած գործի մասին, ծափ ես տալիս, սա ամենամեծ օգնությունն ա քեզնից, չկա ավելի մեծ օգնություն, քան էդ ուրախությունը, էդ նոր մարդու, ինքը դրանով եկավ քեզ ընդառաջ, դու անպայման վաղը կհանդիպես:  Պատկերացրեք՝ մարդիկ կանգնած են, չեն հանդիպում, հենց մարդիկ սկսում են շարժվել՝ իսկ գործողությունը՝ տվյալ դեպքում՝ շարժումը՝ քայլն էր, անպայման մարդիկ սկսում են հանդիպել, էդ ստեղծում ա կապեր, էդ ա, որ ստեղծում ա էս քաղաքացիական կոչված հասարակությունը, որովհետև առանց էդ գործողության, առանց էդ աշխատանքի ի՞նչ հասարակություն, ի՞նչ բան:

Սղագրումը՝ Քնարիկ Ներսիսյանի
Խմբագիր՝ Քրիստինե Շահբազյան