Ասել է թե՝ ինքնուրույնության քսանհինգ տարվա կյանքը մեր, որպես անհատական ու հավաքական ինքնադրսևորման հարթակ…
Հարավարևմտյան թագավորությունով (կրթահամալիրի Բանգլադեշի՝ նույնն է թե «Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիրի, ժողովրդի լեզվով ասած Բլեյանի դպրոցի) ես պարբերաբար անցնում եմ աննկատ-մի շնչով, կողքի-ինձանից դուրս հայացքով՝ գնահատելով այդ շրջանում մեկ ամսում, տասը-տասնհինգ օրում կատարվածը, փոփոխությունների արագությունը-ուղղությունը… Երեկ այդ օրն էր… Փողոցը՝ Զորավար Անդրանիկի, Րաֆֆու, թե Առնո Բաբաջանյանի, իր աղմուկով-խցանումով մի իրականություն է, հենց փողոցն անցնում ես, մտնում բնակավայր՝ Անկախ մայլա, Բ-4, թե Բ-1, Բ-2, Բ-3 թաղամասեր, այլ… աշխուժությունից-եռուզեռից քիչ բան է մնում… ձայները, կենդանությունը սկսում են մարել… Ի՞նչ է, մարդիկ միայն մեքենաներո՞ւմ են, փողոցներո՞ւմ, սիթիներո՞ւմ… ու մի քանի հայտնի բլոտի-նարդու բեսեդկաներո՞ւմ…
Մայր դպրոցի լանջերն այսօր:
Լուսանկարները՝ Արմինե Թոփչյանի:
Կրթահամալիրի դպրոցներում այս անգամ ոգևորվեցի Հարավային մեր դպրոցի կենդանությամբ՝ ներսում, հատկապես դրսում 4-5-րդ դասարանցիների պարտիզապուրակային գործունեությամբ` իր թափով-ծավալով… Կեցցեք, Շամիրամ և ընկերներ, 5 տարեկաններ՝ Գոհար Սմբատյանով, 6 տարեկաններ՝ Բաբուջով… հավաք-գունեղ-հավեսով… Ոգևորիչ է և մեր Սեբաստացի Մոլի հետևողականությունը…
«Արարատ TV»-ում:
Լուսանկարները՝ Արմինե Աբրահամյանի:
Այո, 1991թ. սեպտեմբերի 21-ի անկախության հետքերով ու ՀՀ ԳԽ սեպտեմբերի 23-ի անկախ պետականության ակտով, դրանց մասնակից ոչ շարքային մահկանացուս փնտրում եմ հետքեր իմ մեջ կամ իմ շուրջ, ձեր մեջ… ինձ այն ժամանակ համակած խանդավառությունից… Դժվար է գտնել, ի՞նչ անես խանդավառության այս փշրանքների հետ, Տոնի բուտաֆորիայի՝ բեմականացման դեկորացիաների հետ… Ես սա գիտեի: Փորձեցի դեմն առնել. «Բարձունքի նվաճում» նախագիծը օրացույցով առաջ տարվեց սեպտեմբերի 21-ից սեպտեմբերի 3, Արագածի չորս գագաթից թափ-շունչ հաղորդելու համար, որ սեպտեմբերի 21-ը դառնա շատերի համար ֆիզիկական թե մետաֆիզիկական սեփական բարձունքի նվաճում, ամեն մի սեբաստացի սովորող տարատարիք` սկսած 5 տարեկան Դավիթ Բլեյանից մինչև քոլեջի ուսանող, նշանի մատանիով Աստղիկ Գալշոյան, ուսուցիչ ու ծնող… Եթե ամեն մի սեբաստացի նախագծի մասնակից դարձնի մեզ անծանոթ-ծանոթ այլ անձանց-խմբերի-դպրոցների… Հետո հընթացս փորձեցի սեղմել ծրագիրը տոնի, մի քանի մատչելի-նշան-խորհուրդ ձեռքբերումների փունջ դարձնել… Մի պուրակ, մի մաքրված բակ շրջակա միջավայրում, ավարտուն տեսքի բերված ագարակ… դպրոցական մի բակ՝ պարտեզի վերածած… Ստացվե՞ց: Ի՞նչ եղավ այսօր, սեպտեմբերի 21-ին… Թող ամեն մարդ գնահատի:
Կրթահամալիրի նորաստեղծ լանջերը կանա՜չ…
Լուսանկարները՝ Արմինե Թոփչյանի:
Ինձ այս ամենից մնաց մի երազ՝ Երևանի գունավոր տպագրության տպարանի՝ խորհրդային շրջանի՝ 80-ական թվականների Հայաստանի ամենախոշոր մի կոմբինատի 20-25 հեկտարանոց քսանհինգ և ավելի տարի լքված-բարձիթողի մի տարածք Բանգլադեշի սահմանում ներկայացնել ամենապարզ լուծումների տեսքով, որպես մի նոր թաղամաս՝ սոցիալական բնակավայր, մարզահրապարակներով, լողավազանով-հնգամարտով, պուրակներով, տեխնոլոգիական սիլիկոնյան հովտով… Սա ստացվեց ու ոգևորե՞ց ինձ, որ ի՞նչ անեմ այս նոր ծրագրի հետ…
1991թ սեպտեմբերի 21-ով, թե դրանից առաջ 1988թ-ի փետրվարի արցախյան շարժման մեկնարկով հրապարակում մենք ենք` մեր անհատական թե հանրային ընդունակությամբ… Ինձ թվաց, թե նոր վերնագիր եմ գտել, ընդունակությունը փոխարինելով ինքնուրույնությամբ… Ինքնուրույնությունն է ճանապարհը մեր անհատական-հավաքական ընդունակության դրսևորման… Անկախությունը՝ որպես ինքնուրույն կյանքով ապրելու հնարավորություն-մեկնարկ… Ախր, անկախությունն ամենօրյա մի ընթացք է… Պարզվեց, ոչ. տարիներ առաջ ես այսպիսի վերնագրով մի ընդարձակ հրապարակում ունեցել եմ: Ու հիմա օգնեք ինձ գտնել այդ հրապարակումը:
Բարձունքի հաղթահարում. գյուղ Բուժական, Թեղենյաց վանք:
Լուսանկարները՝ 3-րդ դասարանի դասվար Արմինե Մնացականյանի:
Սեպտեմբերի 21-ին ես կլինեմ հեծանվի վրա… Դավիթն իր ընկերների մի խմբի հետ՝ Ուշիի բարձունքը կնվաճի, հետո կխաղա Քասախի հովտում… Տոն է-օր է, որքան էլ առօրյա ապրել է պետք: Հենց այդպես էլ շարունակում ենք ապրել:
Օրագրի ընթերցողները հետևո՞ւմ են Հայաստանում կառավարության նոր կազմի ձևավորման, տեղական ինքնակառավարման՝ համայնքների ղեկավարների ընտրությունների և 2017-ի համապետական ընտրությունների պատրաստության ընթացքին… Իմ օրագրում ես հրաժարվեցի ընթերցողին ուղղորդող ընթերցարաններից, որքան էլ շիտակ էի ընթերցողին ամբողջական հայացք փոխանցելու մեջ… «Կարեն Կարապետյանի ԱՊՊԱ-ն» տիպի հրապարակումները մի տեսակ արձանագրային-տեղեկատվական բնույթի են, անմեղ, ժամանակ և նյարդեր տնտեսող:
# 797