Այդպես ճակատագիրն ու հաջողություններն են փաթաթված իրար: Միմյանց հաջորդող կորուստն ու ձեռքբերումը հերթականությամբ տխրեցնում և ուրախացնում են մեզ: Նույնիսկ ինքը՝ մահը, կյանքը դարձնում է էլ ավելի ցանկալի: Կյանքի դժվարին պահերին՝ վշտի և զրկանքների մեջ, մարդիկ դառնում են հենց իրենք:
Նունե Մովսիսյանի ռուսերենից թարգամանությամբ, «Հայկական կակաչ» բլոգում իր «Մարդու հավատամքով» ներկայանում է Էռնեստ Հեմինգուեյը…, ում թանգարան դարձած Կուբայի տանը ես իմ ուսանողական շրջանում եղել եմ… Հեմինգուեյը այդ շրջանում շատ հարգի էր, ու մենք կարդում էինք, ոնց էինք այրվում, իրար փոխանցում… Հիմա ինչպե՞ս է, կարդո՞ւմ են Հեմինգուեյ Հայաստանում, ովքեր և ի՛նչ են կարդում… առանձին ուսումնասիրության նյութ է, բայց բլոգային ուսուցումը սովորողին-դասավանդողին-ընթերցողին հրամցնում է բլոգի հեղինակի ընտրությամբ-ճաշակով… թարգմանությամբ գործեր… Ուսուցիչ-թարգմանիչ: Կեցցե՛:
Ինչպե՞ս են պատրաստվում նոր ուսումնական տարին սկսելուն կրթահամալիրի դպրոցների, քոլեջի նորընծա սովորողները հունիս-հուլիսին՝ 1-12-րդ դասարան, 1-ին կուրս ընդունվածները: Ո՞վ է օգնում, որ նրանք mskh ցանցում հասցե ունենան, վարեն, բլոգ բացեն, պահանջներին համապատասխանեցնեն, փորձեր անեն բլոգավարության, մեդիանյութեր ստեղծելու առաջին հմտությունները ձեռք բերեն… Ե՞րբ, որտե՞ղ, ինչպե՞ս է դա արվում… Ինչպե՞ս են սեբաստացի նորեկները ամառային ուսումնական նախագծերով, խնամքով ներառվում սեբաստացիական աշխարհում… Ավագ դպրոցի ղեկավար Մարթայի հետ՝ Կենտրոնում մեր, քոլեջում՝ հերթապահ Անահիտ Մելքոնյանի հետ ու Արևմուտքումֆ՝ Տաթև Աբրահամյանի հետ, մանկավարժական աշխատողների մասնակցությամբ, այսպիսի կրկնվող-ամենամյա հարցեր էի քննարկում երեկ իմ հեծանվային շրջայցով…
Հարավային դպրոցի նախակրթարանի լողափում…
Լուսանկարները՝ Կարինե Բաբուջյանի:
Իսկ երեկոյան ուշ հայտնվեցի ես «Հայելու առաջ», Կենտրոն TV-ի տաղավարում… Ինչ լավ է, որ երբ դուք կդիտեք կիրակնօրյա հաղորդումը, մեր արշավախումբը կլինի Փարվանայի ափին… Արշավին պատրաստվելը նաև տեղանքի աշխարհագրության, երթուղու յուրացում է… մեր դեպքում՝ նաև կովկասյան երկաթուղու, նրա պատմության, այսօրվա՝ Գյումրի-Թբիլիսի-Բաքու զարգացումների…
Իսկ ես միշտ հայելու առաջ եմ, այնքան ու այնպես, որ այն չեմ նկատում, չկա պարզապես… եթե ամենօրյա սափրվել-սանրվել-լվացվել առերեսվելը հայելու հետ-հայելու առաջ ինքդ քո սֆաթի հետ չլիներ… Ոչինչ, որ ես «հայելու առաջ»-ը և «հասարակության հայացք»-ը գործածեմ որպես հոմանիշներ: Ես ավելի ու ավելի ազատ եմ զգում հասարակության ներկայությունից, անկաշկանդ… «Հայելու առաջ»-ը դառնում է ներսս հայացքը… Անընդհատ դեպի ներս, ներսից եկող թելադրանքով-ազդեցությամբ… Ես ավելի ու ավելի ինքնուրույն-ինքնավար-ինքնիշխան եմ՝ որևէ խմբից, սոցիումից, շրջապատից, հարազատներից… ընտանիքից… Դեպի աղբյուրը ինքնաբուխության…
Ես ավելի ու ավելի անմիջական եմ, ավելի զուլալ-մաքրված-իստակ: Ներսում այնքան ձեռք չտված հանքանյութ կա, այնքան չուսումնասիրած տարածք-խորք, որ ինչի են պետք դեպի դուրս, դրսի համար ջղաձգումները… Այսպես կարծես մոտենում եմ զայրույթից-ցասումից-մոլեգնությունից ազատվելու խնդրի լուծմանը:
Խնդիր ինձ համար առաջիկա վաթսուն տարվա համա՞ր… Վա՛յ, չէ, էդ մեկը՝ չէ: Իմ գիրը 1101-րդով հայելի եղավ:
Օգոստոսին հեշտ է նիհարել, ամառային ոգեշնչում և մատչելի-առատ Երևանում հինգ լավագույն մթերք՝ սալոր, դեղձ, ձմերուկ, նորածիլ բազուկ և դդմիկ: Բոլորն էլ սիրելի: Սրանց, բոլորն էլ սիրելի, ես շարունակում եմ ավելացնել ամենօրյա ջուրըմպումը անընդհատ-ամենուր, հեծանիվը՝ որպես փոխադրամիջոց… և ցնցուղը…
Վահանի ձմերուկախաղի լուսանկարները՝ Աշոտ Բլեյանի:
Զրկվեցինք գեղարվեստի՝ կրթահամալիրի ամենահին, տղամարդու ստեղծած-տղամարդու գործածած ջրավազանից… ու չեմ լողում: Վատ է, շատ վատ: Ծածկած լողավազանը չի հմայում. մնում է արագացնել նոր բացօթյա լողավազանի շինարարությունը: Երեկ Խորեն Հազարումյանի հետ այդպիսի որոշում կայացրինք, մեր «Ագարակի զարգացումը՝ որպես հնգամարտի կենտրոն» նախագիծը թափ է ստանում:
Իսկ իմ աչքից երեկ չվրիպեց Արևելյան դպրոց-պարտեզի արևելյան լանջերի թանձրացող կանաչը… Կեցցեք, Նառա ու ընկերներ: Եվ այս ուղերձը ես եմ՝ հայելու՞ առաջ…
Ինչպես գիտեք, հուլիսի 22-24-ին կրթահամալիրի արշավախմբի հետ լինելու եմ Ջավախքում։ Այս Վարդավառի օրերի գլխավոր գործը, իրար ջրելուց բացի, կանաչ տարածքների բարեխիղճ ոռոգումն է։ «Բարեխիղճ» ասելով՝ նկատի ունեմ անընդհատ, եթե հնարավոր է՝ 24 ժամ։ Պարտիզպանները, ովքեր բարեխիղճ կկատարեն իրենց գործը, և արդյունքում ակնհայտ կլինի իրենց պահպանած—խնամած տարածքը, առանց նյութապես խրախուսվելու չեն մնա։ Առցանց, թե առկա, խնդրում եմ ձեր կոնկրետ, հոգատար վերաբերմունքը մեր սեբաստացի կանաչի նկատմամբ։ Աբուլից ամեն ինչ երևում է։ Փարվանա գետի ջուրը նաև կօգտագործենք, եթե անհրաժեշտ լինի, որ հաստատ, օրհնված լինի հայ—վրացական բարեկամությունը։
Պաչիկներ…
Կրթահամալիրի լողափնյա ճամբարները շարունակվում են…
Լուսանկարները՝ Կարինե Բաբուջյանի:
#1101